Leiden telt ruim 100 muurgedichten in meer dan 30 talen. Eén erkende Nederlandse taal ontbrak tot nu toe: Nederlandse Gebarentaal. Op 14 oktober 2017 komt hier verandering in. Taalmuseum Leiden en Stichting TEGEN-BEELD onthullen dan in de Leidse Hortus Botanicus het allereerste muurgedicht in gebarentaal ter wereld: Polder van Wim Emmerik.
Nederlandse Gebarentaal is een volwaardige taal met een eigen woordenschat en grammatica. Toen dit rond 1980 wetenschappelijk werd vastgesteld, gaf dat een impuls aan het gebruik ervan. Wim Emmerik (1940-2015) was daarbij een belangrijke pionier. Hij verkende met zijn poëzie de artistieke mogelijkheden van Nederlandse Gebarentaal. Een deel van zijn werk is opgenomen, waaronder het gedicht Polder. Hij verbeeldt hierin zijn relatie tot het vlakke Nederlandse polderlandschap. Dit gedicht wordt vanaf 14 oktober doorlopend vertoond in de Leidse Hortus Botanicus.
Nederlandse Gebarentaal
Wie doof wordt geboren of jong doof wordt, ontwikkelt vaak een gebarentaal als eerste taal. Lang werd het gebruik van gebarentaal op dovenscholen echter ontmoedigd of zelfs verboden. Dit veranderde langzaam toen duidelijk werd dat gebarentalen volwaardige talen zijn. Nederlandse Gebarentaal telt tegenwoordig zo’n 10.000 tot 15.000 gebruikers. De taal is de afgelopen decennia gestandaardiseerd – er verschenen bijvoorbeeld woordenboeken en wetenschappelijke beschrijvingen – en wordt erkend als belangrijk onderdeel van de Dovencultuur. Een wetsvoorstel om gebarentaal te erkennen als officiële Nederlandse taal ligt momenteel voor advies bij de Raad van State.
Crowdfunding
Het Muurgedicht van de bekende dove dichter Wim Emmerik vormt een bijzondere aanvulling op de Leidse muurgedichten. Het toont een voor velen onbekende vorm van poëzie in een erkende Nederlandse taal. Het muurgedicht bestaat uit een doorlopende weergave van het gedicht Polder, inclusief vertaling. Om dit te realiseren is geld nodig. Zo moet de locatie gereed worden gemaakt en is een speciaal scherm nodig zodat het videogedicht onder alle omstandigheden goed te zien is. Belangstellenden kunnen via crowdfunding een bijdrage leveren aan de realisatie van dit Muurgedicht. Meer informatie hierover is te vinden op de website van Voordekunst.
Gebarentaalfestival
Donateurs die bijdragen aan het realiseren van het muurgedicht zijn welkom op het gebarentaalfestival, dat voorafgaand aan de onthulling van het muurgedicht op zaterdag 14 oktober plaatsvindt. Ook kunnen donateurs kiezen voor een tegenprestatie in de vorm van een workshop ‘gebarentaal voor beginners’ of ‘Visual Vernacular’, een theatrale vorm van gebarentaal. Op het gebarentaalfestival wordt de veelzijdigheid van gebarentaal getoond met (internationale) optredens, kunst in gebarentaal en workshops en wordt het nieuwe Muurgedicht officieel onthuld.
Initiatiefnemers
Het Muurgedicht in Nederlandse Gebarentaal wordt gerealiseerd door het Taalmuseum Leiden, in samenwerking met stichting Tegen-beeld, de Hortus Botanicus en de Universiteit Leiden (LUCL). Het project kan worden gerealiseerd dankzij de financiële steun van Fonds 1818, LUCL en het Nationaal Dovenfonds. De opnames van Polder zijn van de hand van filmmaker Leendert Pot en Anja Hiddinga.
(beeld: Leendert Pot)